BlackBerry swingt (nog steeds) niet

RIM is al een tijdje bezig om BlackBerry's interessanter te maken voor doelgroepen buiten het zakenleven, die nu veelal voor iPhones en Android-toestellen kiezen. Bedrijven die hetzelfde probeerden te doen, faalden daarin soms jammerlijk. Zo was de bizarre 'sociale' Kin van Microsoft een gigantische flop, maar moest Windows Phone 7 wel zowel consumenten als zakelijke gebruikers aanspreken. Meer fabrikanten proberen van twee walletjes te eten: dat geldt voor vrijwel de gehele productlijn van Nokia; de meeste Android-smartphones; featurephones op basis van Samsung Bada; en ook Apple's eigen iPhone, die tot nog toe het meest aanspreekt bij zowel consumenten als zakelijke gebruikers.

Games faalden jammerlijk

Vorig jaar probeerde RIM meer games voor het BlackBerry OS platform te krijgen, maar verder dan Pong-achtige titels kwamen ontwikkelaars vanwege de hardwarebeperkingen niet. De nieuwe Torch- en Bold-modellen die momenteel worden geïntroduceerd, zijn al een stuk beter geschikt om games op te spelen. Dat komt omdat ze redelijk snelle processors herbergen, hogere schermresoluties ondersteunen en betere ondersteuning bieden voor HTML5. Voor nieuwe én oudere toestellen moet BBM Music hét succesnummer gaan worden. Zucht...

Ik begrijp goed dat RIM zich richt op non-business gebruikers. Vooral in het Verenigd Koninkrijk en in Nederland is BlackBerry ontzettend populair geworden onder de jeugd vanwege de uitgebreide messaging-mogelijkheden. Dat bleek bijvoorbeeld uit de invloed die BlackBerry's hadden in de rellen in Engeland vorige maand. Zulke culturele verschillen leiden ertoe dat BlackBerry Curve-toestellen in sommige landen op een jong publiek. Een publiek dat niet langer wil betalen voor het relatief dure SMS.

Daarom is het logisch wanneer je smartphones wilt ontwerpen die voor zowel consumenten als zakenlieden geschikt zijn, zeker wanneer je kijkt naar de trend waarin mensen dezelfde telefoon voor zowel persoonlijke als zakelijke doelstellingen inzetten.

Beperking slaat nergens op

Maar het beperken van een muziekdienst tot het streamen van 50 nummers - waarvan je er maandelijks maar 25 kunt aanpassen - is bizar. De kans is groot dat jouw favoriete playlist minder dan 50 nummers beslaat, maar waarom überhaupt die beperking? De streamingfunctionaliteit is daarnaast een grote aanslag op een nieuw data-abonnement waarin internetgebruik niet langer onbeperkt is. Daarnaast kun je, als je dan toch wilt streamen, beter kiezen voor een dienst als Spotify. Wil je niet streamen maar gewoon toegang tot je favoriete muziek, dan is iPod of MP3-speler in vrijwel alle gevallen een betere keuze. Ook de iCloud-dienst voor de iPhone lijkt vele malen aantrekkelijker te worden dan BBM Music.

Toch draait BBM Music niet alleen om muziek - het gaat ook om het delen van jouw muziekvoorkeuren met vrienden en om het ontdekken van nieuwe muziek voor je playlist. RIM verwacht dat BlackBerry Messenger aan de basis zal staan van een heel nieuw scala aan sociale diensten die niet alleen met muziek te maken zullen hebben.

'Social' is dé technologie van het moment en voor bedrijven als RIM is daarvan de implicatie dat iedereen die wil delen hetzelfde platform dient te gebruiken. Dat is een manier om je gebruikersschare te consolideren en misschien ook wel te vergroten - iets dat RIM nu poogt te doen. Natuurlijk is RIM's egocentrische optiek van sociaal niet anders dan die Microsoft bij de Kin had of de visie die de ooit dominante internetreus AOL koesterde. Het is een valstrik - of gouden kooi - om klanten mee vast te zetten. Weinig gouden kooien zijn succesvol; zo werd instant messaging pas echt populair toen de diensten cross-messaging gingen ondersteunen. Ook e-mail zou nooit een vlucht hebben genomen als het niet zo universeel was geweest.

Apple faalde ook grandioos

Toch is de verleiding moeilijk te weerstaan. Apple probeerde eenzelfde tactiek te bezigen met de weinig gebruikte Ping-dienst voor iTunes-gebruikers, ondanks dat iTunes op menig pc geïnstalleerd staat. Het doet hetzelfde met FaceTime, de webconferencing functionaliteit voor iOS. FaceTime werkt prima, maar teveel mensen gebruiken apparaten zonder iOS. Daarom zal het nooit echt gemeengoed worden. Apple probeert nu zelfs met iMessage in iOS 5 een BBM-kloon te vermarkten. (Ik denk zelf dat iMessage ook geen zoden aan de dijk gaat zetten.)

Sociale technologie toepassen is een goede indicator dat een bedrijf geen innovatieve ideeën meer heeft. Het is een goedkoop buzz-concept dat onmiddellijk aandacht krijgt van media. Toch is deze aandacht van korte duur en gaan de meeste sociale hypes vanzelf als een nachtkaars uit. Je kunt de sociale diensten die je zelf gebruikt waarschijnlijk op één hand tellen en dat zal zo blijven omdat het niet te doen is om je in meer sociale communities actief te begeven - helemaal wanneer er restricties worden gesteld aan de technologie die je daarvoor kunt gebruiken.