Zelfs Microsoft laat Intel vallen

Wintel is dood, of in elk geval van tafel. Afgelopen week werd duidelijk dat Windows 8 op tablets een exclusief ARM-feestje wordt, waarmee de grootste potentiële tablet-markt recht in de handen van de ARM processorchips belandt. Het grootste deel van de huidige tabletmarkt (Apples iPad) draait nu al op ARM chips, en hetzelfde geldt voor het een na grootste deel: dat van de tablets met Googles Android. Trouwens, de BlackBerry PlayBooks van RIM draaien ook op ARM chips, maar goed, die koopt bijna niemand. Hetzelfde geldt voor de betreurde TouchPads van HP.

Maar het is vooral de actie van Microsoft die nu de laatste nagel in de kist ramt. Steve Ballmer mag dan hebben gezegd dat de Windows-strategie van Microsoft "Intel en ARM, niet Intel of ARM" is, maar dat is misleidend. Inmiddels is de ware strategie van Microsoft wel duidelijk geworden: ARM is voor de tablets die de nieuwe Metro-apps uit Windows 8 draaien, en Intel is voor pc's die beide delen van Windows 8 aankunnen: de moderne Metro-helft en de bekende Windows 7 helft. Dat betekent dat het mobiele territorium geheel in handen is van ARM.

Natuurlijk: theoretisch kunnen tabletbouwers nog voor Intel Atom-chips kiezen - tenslotte zaten die ook in de netbooks die een paar jaar geleden korte tijd ongekend succesvol waren. Maar op dit moment zie je bijna nergens tablets met een Atom-processor - alleen een paar ouderwetse Windows XP / Vista / 7 tablets die je soms nog bij de overheid tegenkomt, maar die verder niemand nog gebruikt. Weliswaar heeft Intel een jaar geleden nog de smartphone-versie van Android geschikt gemaakt voor dat soort tablets, maar een Intel-versie van de tablet-versie van Android is er nooit gekomen.

En Google dan?

Google heeft onlangs toch aangekondigd dat Android 4 (de "Ice Cream Sandwich"; de universele versie die zowel voor tablets als smartphones geschikt is) en alle toekomstige versies van Android geoptimaliseerd zullen zijn voor zowel ARM- als Intel-chips? Dan zijn Android-tablets op Intel-basis toch onderweg?

Laten we ons wel even realiseren dat Microsoft een reden heeft gegeven waarom het uitgaat van ARM-tablets en Intel-pc's: Intel-chips vragen veel te veel stroom, wat betekent dat de batterijen in tablets en smartphones veel te kort meegaan. Als Intel daar een goed antwoord op klaar had, had Microsoft ze echt wel omarmd. Dan hadden ze plannen gemaakt voor Intel-tablets waarop het hele Windows 8 zou draaien, en niet alleen dat Metro-gedeelte. Maar in aanmerking genomen dat het nog wel een jaartje duurt voordat Windows 8 gelanceerd wordt, is wel duidelijk dat Microsoft er geen vertrouwen in heeft dat Intel-chips in de nabije toekomst aan de mobiele eisen gaan voldoen.

En Microsoft staat daar niet alleen in. Apple dreigde begin dit jaar al te stoppen met Intel-chips in MacBook laptops, vanwege het hoge stroomverbruik. Intel heeft dat dreigement publiekelijk toegegeven en beloofde zijn leven te beteren. Dat moest ook wel, want Apple maakt dat soort dreigementen niet zomaar: tenslotte hebben ze hun OS al tweemaal naar een andere chip-architectuur gebracht, en wel zo dat apps niet eens opnieuw gecompileerd hoefden te worden om te kunnen draaien. Eerst gingen ze van de Motorola 68000 complex-instruction-set computing (CISC) architectuur naar de partially reduced-instruction-set computing (RISC) van IBM PowerPC, en toen van PowerPC naar Intels x86 CISC architectuur. Bovendien heeft Apple de kern die Mac OS X deelt met iOS al gepoort naar de RISC-architectuur die gebruikt wordt in de op ARM gebaseerde A4 en A5 chips.

Microsoft daarentegen is niet in staat om voor de pc-branche eenzelfde vuist te maken: het lijkt namelijk geen flauw idee te hebben hoe het de Windows 7 kernel naar RISC-chips zou moeten brengen - als ze dat wel konden, zouden ze dat volgens mij direct gedaan hebben om Windows 8 naar ARM te brengen. Hoewel, laten we eerlijk zijn: eind jaren '90 heeft Microsoft Windows NT (de basis onder Windows 7) nog gepoort naar de PowerPC-chip - apps moesten weliswaar opnieuw gecompileerd worden om op de PowerPC-versie te kunnen werken, maar als ze het werkelijk zouden willen, is het misschien best mogelijk.

Wat de steun van Google aan Intel betreft: dat zie ik als een betekenisloze belofte. De hardware-partners van Google maken nu al ARM-tablets, en de vriendelijke woorden van Google richting Intel gaan daar echt niets aan veranderen. Die partners hebben geen enkele reden om over te stappen. ARM-chips zijn goedkoper, en klanten willen dat een batterij minstens 10 uur meegaat, net als bij de iPad. Google wilde zich graag onderscheiden en Intel was op zoek naar een beetje liefde. Dat huwelijk berust op marketing, niet op technische gronden.

Nieuwe koers

Wellicht is Intel inderdaad in staat zijn leven tijdig te beteren en weet het Apple binnenboord te houden. Dat komt dan weer de pc-laptopbouwers ten goede, want die krijgen ook het voordeel van het efficiëntere energieverbruik dat Apple nu afdwingt bij Intel. Maar het simpele feit dat ze zó ver achterlopen dat er een dreigement van Apple voor nodig was voordat Intel erkende dat er überhaupt een probleem was, is een teken aan de wand: niemand lijkt zich daar druk te maken over de toekomst.

Het lijkt erop dat Intel op dezelfde route zit als RIM: jarenlang was het de enige chipmaker die er toe deed, behalve AMD dan, maar die chips waren in feite gewone klonen; er zat geen andere technologie in. Dus deden de pc-makers het met wat Intel ze voorschotelde, en Intel bleef vrolijk aan dezelfde koers vasthouden zonder al te ver vooruit te kijken.

Gelukkig werd die onzalige situatie halverwege de jaren 2000 al doorbroken, toen pc's zo heet werden dat de kasten begonnen te smelten. Dat dwong Intel om in elk geval in multicore te denken. Maar niets dwong ze op dat moment om eens echt een andere richting op te kijken. In plaats daarvan deden ze een halfslachtige poging om de markt van de communicatiechips open te breken door zich op WiMax te storten, in de hoop dat hun bemoeienis de doorbraak van die techniek zou betekenen (dat heeft dus niet gewerkt), en onlangs hebben ze zelfs nog geprobeerd te diversifiëren door de software-markt in te duiken. Intel kocht een handvol software-ontwikkelaars die weinig van doen hadden met Intels core business, waarbij vooral veel werd gesproken over de overname van McAfee. Dat ze daar zo fors op inzetten betekent in feite dat ze hopen dat Apple, Google en de rest hun mobiele besturingssystemen net zo kwetsbaar maken als de besturingssystemen op pc's nu blijken te zijn - ook weer een strategie die uitgaat van meer van hetzelfde. Het lijkt erop dat hun chip-strategie precies hetzelfde doet.

Maar tot nu toe blijken mobiele technologieën, behalve die van Google, een heel ander pad te volgen dan de paden die we al kennen. Het zijn geen platte pc's, en hun besturingssystemen (behalve Android) zijn beter ontworpen, zodat anti-malware pakketten als die van McAfee (of complexe, energieslurpende chips als die van Intel) overbodig worden.