VS klaagt Apple aan wegens e-bookkartel
De Amerikaanse justitie is een antitrustzaak gestart tegen Apple en vijf boekuitgevers vanwege illegale prijsafspraken over e-books. Amazon grijpt zijn kans en verlaagt meteen zijn e-bookprijzen.
De e-bookwereld staat op zijn kop. Het Amerikaanse ministerie van justitie is een rechtszaak begonnen om het vermeende e-bookkartel van Apple en vijf grote uitgevers te breken. Grote rivaal Amazon benut de kans en heeft fluks de prijzen van verschillende e-books drastisch omlaag geschroefd.
Slimme deal van Apple
De kwestie draait om de slimme deal die Apple met een aantal grote uitgevers maakte voor de lancering van de iPad en de iBookstore begin 2010. Veel uitgevers waren op dat moment bang dat Amazon de e-bookmarkt zou gaan beheersen. En omdat Amazon stuntte met bodemprijzen voor e-books vreesden de uitgevers voor hun toekomstige marges.
Apple kwam met de 'redding' voor de uitgevers: zij mochten zelf de verkoopprijs van e-books bepalen voor de iBookstore. De enige twee voorwaarden: Apple roomde zelf 30 procent van de inkomsten af en uitgevers beloofden de e-books elders niet goedkoper aan te bieden.
Dit gaf de uitgevers de nodige macht in hun onderhandelingen met Amazon, en Apple was de lachende derde. Een 'aikido move' tegen Amazon, vertelde Steve Jobs trots tegen zijn biograaf.
Onder antitrustvuur
Maar al snel kwam dit zogenaamde 'agencymodel' onder zwaar antitrustvuur. De deal kwam neer op keiharde prijsafspraken tussen de grootste spelers in de markt. Door dit kartel was er geen vrije markt meer en werden de prijzen kunstmatig hoog gehouden, luidt de aanklacht.
Drie van de vijf uitgevers, Hachette, HarperCollins en Simon & Schuster, zijn al akkoord met een schikking, waarmee het agencymodel overboord gaat. De rechter moet nog wel oordelen over deze schikking. Apple, Penguin en Macmillan weigerden een schikking en zijn nu gedagvaard.
Eind 2011 begon de Europese Commissie al met voorrang een diepgravend antitrustonderzoek naar het e-bookkartel.
Amazon grijpt kans
Door de verschillende antitrustzaken lijken de kansen gekeerd, ten voordele van Amazon. Tot groot ongenoegen van uitgevers heeft de webwinkelreus direct de prijzen van een aantal e-books drastisch verlaagd, om zo lezers naar zijn Kindle-platform te lokken.