© PXimport

Tabletbesturingssystemen

Geplaatst: 10 augustus 2011 - 06:40

Aangepast: 16 november 2022 - 09:25

Joris Peterse

Het belangrijkste onderdeel van een tablet is het besturingssysteem. Er komt nog heel wat bij kijken - wat we niet gewend zijn van 'gewone' computerbesturingssystemen als Windows en Mac OS. Tabletbesturingssystemen moeten uitblinken in vlot gemak, energiezuinigheid, efficiënt gebruikmaken van aanraakbesturing en een makkelijke manier bieden om apps (software) binnen te halen en te installeren. Bij voorkeur via een applicatiewinkel, want dvd's en (in de meeste gevallen ook) usb-opslagmedia kunnen er niet in. We vergelijken de besturingssystemen met elkaar.

Een jaar na de introductie van de iPad heeft Apple wegens gebrek aan concurrentie niet alleen de standaard gezet voor tablets, ook gelijk het grootste marktaandeel in handen genomen. Dit heeft Apple bepaald geen windeieren gelegd. Toch kunnen Steve Jobs en consorten niet ontspannen achteroverleunen. Er loert namelijk een andere grote concurrent, die Apple al eerder op de smartphonemarkt wist af te troeven: Google. Hoewel er al een paar 'tablets' met Android 2.2 op de markt zijn verschenen - wat in feite geen tablets zijn, maar heel grote telefoons - heeft Google aan Android geknutseld om de concurrentie aan te kunnen met de iPad. Android versie 3.0 was een haastklus, maar heeft genoeg in huis om vol in de aanval te gaan tegen de iPads.

Tweede tabletgolf

Ondanks dat Apple ook de tweede slag heeft uitgedeeld met de iPad 2, gaat de strijd om de gebruiker nu echt losbarsten. De tablets met Android 3 komen nu in groten getale op de markt, en iedere fabrikant wil een graantje meepikken van de populariteit van tablets. Onder andere Acer, ASUS, Samsung en Motorola komen met een Android-tablet. Echt grote diversiteit in de hardware is er nog niet, maar die gaat waarschijnlijk wel komen. Ook zullen meer fabrikanten hun eigen skin over Android heen leggen, waardoor er onderling meer verschillen komen. Er is een aantal bijzondere tablets, bijvoorbeeld de ASUS Eee Pad, die in een behuizing geplaatst kan worden waardoor het zowel als een tablet als laptop door kan. Wilt u dus een Android-tablet, dan hebt u inmiddels aardig wat keuze. Een groot verschil met de iPad, die eigenlijk maar in één smaak komt. De eerste heeft in de Apple-winkels namelijk compleet plaatsgemaakt voor versie twee.

Waar blijft Microsoft?

Het lijkt erop dat de taart van de tabletmarkt vooral tussen Apple en Google wordt verdeeld. Waar blijft Microsoft? Hoewel er enkele tablets in omloop zijn die Windows 7 als besturingssysteem hebben, is de algemene afwezigheid van Microsoft opvallend. Wel wordt er druk gewerkt aan Windows 8. Dit zal beter geschikt zijn voor tablets dankzij onder andere een interface die geschikter is voor aanraakbediening, ondersteuning van (energiezuinige) ARM-processors, een applicatiewinkel, en meer integratie met webdiensten zoals Skydrive. Helaas zal Windows 8 pas op zijn vroegst begin 2012 verschijnen, dat is meer dan anderhalf jaar na het verschijnen van de eerste iPad. Met de ontwikkelingen in Android en iOS die elkaar in rap tempo opvolgen zal het ons niet verbazen als Microsoft te laat is om echt deel te nemen in de strijd.

Andere besturingssystemen

Naast Microsoft zijn er ook andere tabletbesturingssystemen. Zo heeft Research In Motion, het bedrijf achter de populaire BlackBerry-telefoons, de Playbook geïntroduceerd. Een relatief kleine tablet, ontwikkeld voor de zakelijke gebruiker. Ook is er nog MeeGo, een opensource besturingssysteem (net als Android), maar op het moment van schrijven zijn er weinig tablets met MeeGo. Hoewel er wel geruchten gaan over tablets van LG en Nokia met het besturingssysteem. iPad-achtige verkoopcijfers zullen echter niet in het vooruitzicht liggen voor deze tablets.

© PXimport

Het (vermoedelijke) inlogscherm van Windows 8 doet denken aan dat van Windows Phone 7.

BlackBerry Playbook

Ook RIM, bekend van de BlackBerry-telefoons, komt met een tablet. Deze tablet gaat de Playbook heten en is half juni op de Nederlandse markt verschenen. De eerste reacties zijn wisselend. Sommigen zien er potentie in, anderen hebben veel kritiek. RIM wordt vooral verweten dat er nog geen apps zijn ontwikkeld voor e-mail en agenda.

© PXimport

Ook de BlackBerry Playbook heeft natuurlijk een applicatiewinkel.

Windows 7

Meer voor computers

Er zijn tablets in omloop met het besturingssysteem Windows 7. Hoewel het besturingssysteem prima overweg kan met aanraakbesturing en het een lage leercurve heeft (omdat de meeste mensen wel bekend zijn met Windows), zijn we niet echt enthousiast over dit besturingssysteem op een tablet. Allereerst is Windows 7 niet batterijzuinig genoeg, waardoor de werktijd teleurstellend kort is. Ook is het besturingssysteem prettiger in gebruik op grotere schermen dan tabletformaat, en laat het zich nog altijd het beste aansturen door muis en toetsenbord. Bovendien is dat ook het geval met de software voor Windows. Er zijn maar weinig applicaties te vinden die zich lekker laten aansturen op een tablet met Windows. Over tablets met Windows 7 kunnen we dus kort zijn: we raden dit af. Wilt u het liefst gebruik blijven maken van Windows? Dan is het aanschaffen van een netbook of notebook wellicht een efficiënter alternatief. Of u wacht nog even op een tablet met Windows 8.

© PXimport

Windows 7 is geschikter voor laptop en netbook dan voor een tablet.

Windows 7 SP1

Taal Nederlands

Tablets O.a. Archos 9 PC­tablet, Iconia Tab W500

Ontwikkelaar Microsoft

Oordeel 4/10

Pluspunten

Weinig gewenning nodig

Minpunten

Niet batterijzuinig

Onhandige

Aanraakbesturing

Android

Android 3 - Honeycomb

Android is het opensource besturingssysteem dat we al kennen van de smartphones - waar het de concurrentie steeds verder achter zich laat. Om ook op tablets mee te kunnen doen heeft Google Android 3.0 ontwikkeld, met de bijnaam Honeycomb. Voordeel is dat gebruikers van een Android-smartphone gemakkelijk hun weg kunnen vinden in Android 3. Net zoals iPhone- en iPod-gebruikers makkelijk overweg kunnen met iOS.

Inmiddels is Androids Honeycomb toegekomen aan versie 3.1 en verschijnt er een stortvloed aan tablets op de markt. Elke fabrikant probeert natuurlijk een graantje mee te pikken. Want hoewel Apple bij de iPad zowel de tablet als het besturingssysteem ontwikkelt, werkt Google alleen aan het besturingssysteem. Tabletfabrikanten hoeven zich dus eigenlijk alleen maar op de ontwikkeling van de tablet zelf te richten. Het besturingssysteem is compleet genoeg. Ook Google heeft graag dat fabrikanten zo min mogelijk met hun vingers aan Android komen. Dit doen ze lang niet altijd, veel fabrikanten ontwikkelen zelf een interface en voegen hun eigen applicaties en functionaliteit toe aan het besturingssysteem. Soms zelfs in de vorm van verkapte reclame of zelfs alternatieve applicatiewinkels. Dat kan omdat het besturingssysteem opensource is. De Samsung Galaxy Tabs (met uitzondering van de 10.1v) en de HTC Flyer hebben zo'n skin. Jammer is alleen dat u deze fabrikantentoevoegingen niet kunt verwijderen, mocht u daar behoefte aan hebben.

© PXimport

Android 3 lijkt op de smartphoneversie, maar heeft tal van handigheidjes voor tablets.

© PXimport

De widgets op het bureaublad zijn veel dynamischer.

Besturing

Net als op Android-smartphones krijgt u op een Android-tablet vijf beginschermen, die u geheel naar eigen smaak kunt personaliseren en indelen met snelkoppelingen naar apps en widgets. De knoppen Vorige, Home en Menu, die bij een smartphone fysiek onder het scherm zitten, zijn nu linksonder in beeld geplaatst. Wel een beetje onzichtbaar als u het ons vraagt. Ook het applicatieoverzicht rechtsboven en de instellingen en meldingen rechtsonder zijn even wennen. Met de menuknop in het homescherm verschijnt links een handig overzicht van de lopende applicaties. Het plusje in de rechterbovenhoek kunt u gebruiken om een overzicht te krijgen van uw beginschermen. Vanaf hier kunt u de schermen ook indelen met onder andere apps en widgets.

Applicaties

Er zijn al enkele applicaties toegevoegd die speciaal voor tablets zijn gemaakt. Standaard hebt u een bijgewerkte versie van Gmail en Youtube - waarvan de laatste er zeer gelikt uitziet. Ook is er een boekenplank voor de e-books en een app voor videobewerking. Het uiterlijk en wat functies van de Chrome-browser zijn overgenomen, waardoor het gelijk mogelijk is om bij het surfen gebruik te maken van tabbladen. De meeste tabletapplicaties zijn nu nog ontwikkeld door Google. In de Market zijn op het moment van schrijven nog weinig apps te vinden specifiek voor tablets. Op zich niet gek, er zijn nog weinig Android-tablets verkocht. Natuurlijk is het mogelijk om smartphone-applicaties te installeren, maar het is nog wel een tekortkoming. Verwacht wordt wel dat de Market binnenkort goed gevuld raakt met tabletapps.

Onvolledig

De ontwikkeling van Android 3 is een spoedklus geweest voor Google. Hoewel er veel potentie in zit om uit te groeien tot de grootste speler, zal Google nog wel hard aan het besturingssysteem moeten trekken. Helaas is dat in de gebruikservaring nog terug te zien. De stabiliteit is niet optimaal, het komt nu en dan voor dat programma's vastlopen en vervolgens afsluiten. Google zal deze kinderziektes de komende maanden echt moeten verbeteren, vooral omdat vastlopers op de iPad veel zeldzamer zijn.

© PXimport

De tabletversie van Youtube ziet er op Honeycomb veel gelikter uit.

Android 3.1

Taal Nederlands

Tablets O.a. Samsung Galaxy 10.1 en 8.9, Motorola Xoom, HTC Flyer, Acer Iconia Tab A500

Ontwikkelaar Google

Oordeel 8/10

Pluspunten

Veel personalisatiemogelijkheden

Werkt soepel en prettig

Goede tabletapplicaties van Google

Minpunten

Besturingssysteem staat nog in kinderschoenen

Skins van fabrikanten niet te verwijderen

Nog weinig tabletapplicaties

© PXimport

Vooral Samsung heeft er een handje van het besturingssysteem aan te passen.

Android 2.2 - Froyo

De koopjesjagers onder ons zal het misschien zijn opgevallen: veel winkels stunten met tablets die al voor minder dan 150 euro over de toonbank gaan. Het gaat hierbij (vrijwel altijd) om tablets met Android 2.2 (Froyo) - of erger: Android 2.1 (Eclair) - als besturingssysteem. Ook Samsung heeft met de Galaxy Tab eind 2010 een tablet uitgebracht met Android 2.2. De aanschaf van een tablet met Android 2.2 raden we echter af. Het besturingssysteem is simpelweg gemaakt voor smartphones, tablets met dit besturingssysteem zijn in feite heel grote telefoons. Hierdoor zien applicaties er vaak lelijk uitvergroot uit. De aansturing van en weergave op Honeycomb-tablets is veel prettiger, overzichtelijker en handiger.

Market

Ook hebben lang niet alle 2.2-tablets toegang tot de Market. Google stelt hier namelijk eisen aan. Android-tablets zonder toegang tot de Market komen vaak met een alternatieve applicatiewinkel, waarvan het aanbod in alle gevallen erg karig is. Om uw tablet te kunnen vullen met fatsoenlijke applicaties bent u dus aangewezen op grasduinen op het web naar apps om die vervolgens handmatig te installeren. Kortom, vervelend gedoe. Android-tablets met versie 2.2 die wel toegang hebben tot de Market botsen weer tegen een andere tekortkoming op: applicaties die gemaakt zijn voor Android-tablets werken niet, die doen het alleen op Android 3 (Honeycomb). Ook dat is een fors nadeel: de tabletversies van Google applicaties, zoals Gmail, YouTube werken veel prettiger op een tablet. Wilt u graag een tablet, maar hebt u weinig geld voorhanden. Dan kunt u het beste nog even geduld hebben totdat er een goedkoper model met Honeycomb op de markt verschijnt, of toch nog maar even doorsparen. Ondanks het grote prijsverschil is een tablet met Froyo een miskoop in vergelijking met een Honeycomb.

© PXimport

Android 2.2 maakt van een tablet eigenlijk een heel grote telefoon.

Android 2.2

Taal Nederlands

Tablets O.a. Samsung Galaxy Tab, Dell Streak, Archos InternetTablet, Point of View Mobii

Ontwikkelaar Google

Oordeel 4/10

Pluspunten

Goedkopere prijsklasse

Minpunten

Ongeschikt voor tablets

Vaak geen toegang tot Market

Geen toegang tot tabletapps

Toevoegingen van fabrikanten

Flash op Android

Een voordeel van het besturingssysteem Android is dat u gewoon Flash-elementen op websites kunt zien. Ook wordt Adobes Flash zo nu en dan ook gebruikt in applicaties. Standaard is Flash niet altijd geïnstalleerd. Is dat bij u het geval, dan kunt u het uit de Market downloaden. Koppel hiervoor uw Google-account aan het toestel, open de Market, kies rechtsboven het vergrootglasicoontje en voer vervolgens Flash in. De Flash Player verschijnt bovenaan in de zoekresultaten. Nadat u de machtiging toekent zal de Flash Player gedownload en geïnstalleerd worden.

© PXimport

Flash is op Android gewoon te installeren.

iOS

Applicaties

Apple heeft de standaard voor tablets eigenlijk al gezet ver voordat de iPad zijn intrede deed. Het iOS-besturingssysteem was al bekend van iPhones en iPods. Ook Apples App Store was al lang en breed geopend en stond vol met applicaties voor iPhones en iPods. Apple heeft een slimme zet gedaan door die goed gevulde applicatiewinkel ook beschikbaar te maken voor de iPad. Hoewel sommige applicaties niet helemaal geschikt zijn voor het veel grotere scherm van de tablet, heeft dit er wel toe geleid dat de applicatiewinkel al goed gevuld was bij de lancering van de iPad. Ook nu is de applicatiewinkel een goed argument om voor de iPad te kiezen. Er zijn inmiddels meer dan 300.000 applicaties te vinden en Apple stelt strenge eisen aan appmakers, zodat de kwaliteit van de applicaties doorgaans prima is. Dit strenge toelatingsbeleid van applicaties heeft echter ook zijn keerzijde. Zo past Apple censuur toe om onder andere applicaties met bloot, applicaties die (mogelijk) auteursrechten schenden (zoals Grooveshark) en apps van concurrerende diensten, van de tablet af te houden. Een mogelijkheid om applicaties buiten de App Store om te installeren is er niet. Tenzij u het apparaat kraakt, jailbreaken heet dat. Ondanks dat, is de applicatiewinkel van de iPad veruit de uitgebreidste en bovendien kindvriendelijk. Ondertussen zijn er ook veel applicaties gekomen die alleen geschikt zijn voor tablets, ondertussen al meer dan 65.000. Vooral digitale versies van kranten en tijdschriften zijn veel aanwezig. Logisch ook, want het heldere en grote scherm van de iPad leent zich uitstekend voor het lezen van artikelen. Als e-reader voor e-books is er ook een boekenplank (iBooks) voorhanden, maar ondanks dat leent de tablet zich niet zo goed voor lange leestijden. Ook kantoorapplicaties, sociale-netwerkapps en apps voor het afspelen van video en muziek doen het goed. Minpunt bij het verkrijgen van applicaties is dat u voor veel ervan de portemonnee moet trekken.

© PXimport

De App Store (iTunes Store) is omvangrijk qua apps, maar heeft ook beruchte voorwaarden.

Gemak

De aansturing van een tablet met iOS blinkt uit in het gemak. De interface bestaat uit een overzicht van de applicaties, met onderin de belangrijkste applicaties Safari, Mail, Foto's en iPod. Afhankelijk van het aantal geïnstalleerde applicaties kunt u door het scherm naar rechts te slepen door de applicaties bladeren. Sleept u het scherm naar links dan komt u in de zoekfunctie terecht en staat er meteen een virtueel toetsenbordje voor u klaar. Sinds november is het dankzij de update naar versie 4.2 van iOS ook mogelijk om met de iPad te multitasken: meerdere applicaties tegelijk te laten draaien. Tot die tijd was het niet mogelijk om bijvoorbeeld muziek te luisteren op Spotify en daarnaast de browser te openen.

© PXimport

Iedereen kan zonder na te hoeven denken zijn weg vinden in iOS.

Besturing

Het besturingssysteem steekt in het algemeen gewoon goed in elkaar, alles werkt soepel, intuïtief en heel stabiel. Ook de navigatieknoppen in het besturingssysteem en in applicaties: het pijltje linksboven brengt u trouw een stap terug, het fysieke knopje onderaan stuurt u naar het beginvenster van iOS. Twee keer drukken op deze knop geeft de actieve applicaties weer. Wanneer u in het applicatieoverzicht een icoontje 'vastgrijpt' kunt u dit makkelijk verplaatsen of verwijderen. Ook de instellingen worden overzichtelijk weergegeven, met links de categorieën en rechts de instellingen zelf. Alle aansturing is logisch en duidelijk.

Helaas vallen de personalisatiemogelijkheden wat tegen, er zijn geen skins, er valt weinig te rommelen met de hoofdvensters. U kunt slechts de achtergrond en applicatievolgorde wijzigen. Widgets, zoals die op Android-toestellen en Windows-systemen gevonden worden, zouden een welkome aanvulling zijn. Een ander minpuntje is de koppeling met iTunes. U bent verplicht de iPad eerst aansluiten op een computer met iTunes voor een koppeling. U bent dus niet vrij een ander programma dan iTunes te gebruiken.

© PXimport

De instellingen zijn overzichtelijk weergeven, helaas valt er weinig te personaliseren.

© PXimport

Safari op de iPad is vrij beperkt.

Trendzetter

iOS is een vrij minimalistisch platform, ontwikkeld door Apple om door middel van applicaties functies aan de tablet toe te voegen. Veel basisfunctionaliteiten die al in iOS ingebouwd zitten, zijn ingebouwd in de vorm van een app. Hierdoor is het vlot, overzichtelijk en heeft het besturingssysteem een bijzonder lage leercurve.

In combinatie met een onovertroffen applicatiewinkel, heeft Apple de norm gezet voor alle tabletcomputers. De minpunten, zoals het (te) strakke goedkeuringsbeleid van apps, de verplichte koppeling met iTunes en de wat beperkte personalisatiemogelijkheden, zijn hierdoor te verwaarlozen.

iOS 4.3.3

Taal Nederlands

Tablets iPad, iPad 2

Ontwikkelaar Apple

Oordeel 9/10

Pluspunten

Besturingssysteem zit logisch in elkaar

Vlot

Stabiel

Applicatieaanbod is onovertroffen

Minpunten

Koppeling met iTunes

Afwezigheid apps door streng toelatingsbeleid

Weinig personalisatiemogelijkheden

iPhone jailbreak

Hackers hebben het voor elkaar gekregen om root-toegang tot iOS krijgen, ook wel jailbreaken genoemd. Hiermee kunt u alle door Apple opgeworpen barricades omzeilen en zelf applicaties buiten de App Store om installeren. Er is zelfs een hele nieuwe applicatiewinkel ontwikkeld genaamd Cydia. Overigens blijven basale functies zoals bellen, sms'en, de koppeling met iTunes en de werking van de gewone App Store, gewoon intact. Ondertussen zijn er op internet al tooltjes verkrijgbaar om uw iPad (of iPhone en iPod) te jailbreaken, zoals PwnageTool 4.3.3 en redsn0w 0.9.6rc15. Apple is niet blij met de hackmogelijkheid, maar staat momenteel machteloos, omdat het in onder andere de VS en de EU legaal is gebleken. De wet geeft natuurlijk alleen groen licht voor het gebruik van legale applicaties. Inmiddels schat Jay Freeman, ontwikkelaar van Cydia, dat zo'n tien procent van alle iPhones gejailbreakt is.

Conclusie

Anderhalf jaar nadat de eerste iPad verscheen, begint de strijd tussen de grote jongens Apple en Google nu echt. Microsoft loopt nog wat achter en moet om bij te blijven met Windows 8 echt een verbluffend besturingssysteem presenteren dat tablets naar nieuwe hoogtes tilt. Anders missen ze waarschijnlijk de boot. Apple heeft met de iPad en zijn besturingssysteem de norm gezet. Ondertussen is het besturingssysteem gegroeid tot een volwassen, uiterst stabiel en prettig OS, geliefd bij veel gebruikers. Toch zal Apple moeten blijven ontwikkelen om de voorsprong te behouden op Google, die met Android-versie Honeycomb op de loer ligt. Honeycomb is heeft de potentie om groot te worden, net als Android bij de smartphones iOS al voorbijgestreefd is. Voor Google is er echter ook nog behoorlijk veel werk aan de winkel. Honeycomb moet nog doorontwikkeld worden en heeft nog veel te winnen als het gaat om stabiliteit en aanbod. Het is nog even afwachten of BlackBerry's Playbook een waardig alternatief wordt en of MeeGo (genoeg) leven ingeblazen wordt. Andere ontwikkelaars van tabletbesturingssystemen laten het nog even afweten.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten
ID.nl logo

ID.nl, onderdeel van Reshift BV, is in 2022 gestart en uitgegroeid tot de meest toonaangevende en complete consumentensite van Nederland. Het doel van ID.nl is om de consument te helpen met alle technologie die hoort bij het dagelijks leven: van smart-health-meters tot e-bikes, van warmtepompen tot zonnepanelen - en alles daar tussenin!

Duidelijk, betrouwbaar en onafhankelijk: ID.nl maakt moeilijke dingen makkelijk.

Contact

ID.nl

Nijverheidsweg 18

2031 CP Haarlem

info@id.nl

Telefoon: 023-5430000