Flexibiliteit lokt Apple naar China

© CIDimport

Flexibiliteit lokt Apple naar China

Geplaatst: 1 februari 2012 - 08:34

Aangepast: 16 november 2022 - 09:24

Redactie ID.nl

Bijna alle smartphones en tablets worden in het buitenland gemaakt. De reden daarvoor is niet alleen dat medewerkers goedkoper zijn, vooral flexibiliteit van de fabrieken is een belangrijk argument.

Niemand kijkt er nog vreemd van op dat bijna alle smartphones, tablets en andere elektronica die wij in ons bezit hebben geproduceerd worden in lagelonenlanden. De inmiddels overleden Apple-topman Steve Jobs verkondigde in 1983 nog vol trots dat de eerste Mac een 'machine that is made in America' was.

Dat duurde tot 2004, toen onder leiding van toenmalig oparations expert Tim Cook de eerste activiteiten werden verplaatst. Anno 2012 worden vrijwel alle onderdelen van iPhones, iPad's en Macbooks door Chinese handen gemaakt. Cook volgde Jobs na diens dood op als CEO.

Niet alleen de loonkosten zijn een argument om voor China of Oost-Europa te kiezen, het is vooral de flexibiliteit die produceren in dit soort landen aantrekkelijk maakt. Fabrieken hoeven zich aan minder regels te houden. “De primaire reden voor outsourcing is de lage kostenstructuur", zegt Maarten van Vliet, researcher bij Telecompaper. “Dat kan in een land als China voornamelijk vanwege lage lonen en de arbeidsomstandigheden wijken nogal af van die in West Europa."

'In Europa zou het trager verlopen'

Daarnaast is de supply-chain, de keten van toeleveranciers, van groot belang. Een aantal grote producenten van onderdelen heeft zich ook gevestigd in Azië om dichter bij het vuur te zitten. Op die manier kunnen de onderdelen van de ene fabriek sneller gebruikt worden voor assemblage in een andere fabriek. Fabrieken in deze landen kunnen sneller schakelen als de productie omhoog moet.

De productie van smartphones in bijvoorbeeld Europa zou effect hebben op de kostprijs van het toestel, maar dat is volgens Van Vliet niet de enige reden om de toestellen in het buitenland te bouwen. “Wanneer mobieltjes in Europa zouden worden geproduceerd, dan zou dit niet alleen duurder zijn, maar zal het proces door CAO's, wettelijke bescherming van arbeiders en milieunormen, een stuk trager verlopen."

Flexibiliteit kent grenzen

Ook flexibiliteit ken grenzen. Foxconn is een van de belangrijkste producenten van Apple-apparaten, maar het bedrijf werkt ook voor onder meer Dell, HP, Lenovo, Sony en Nokia. De fabrieken van Foxconn kwamen de laatste jaren regelmatig in het nieuws vanwege een zelfmoordgolf en recent nog een explosie in één van de fabrieken. Een journalist ontdekte onlangs nog dat er 20.000 kinderen werkten in fabrieken die aan het technologiebedrijf leveren. Apple zegt zelf dat het daar hard tegen optreedt.

“Wie het verhaal achter Foxconn kent, kan niet anders dan concluderen dat deze 'flexibiliteit' in die context nogal cynisch is", vindt Van Vliet. Apple is niet de enige producent die in opspraak raakt vanwege goedkope medewerkers. Van Vliet wijst op de sluiting van een Duitse Nokia-fabriek in Bochum, omdat Duitsland een te duur land zou zijn geworden voor productiedoeleinden. Volgens de analist besteedt Samsung op dit moment veel werk uit aan Taiwan “En dit jaar waarschijnlijk ook nog de productie van zijn laptops."

Wurgcontract funest voor werkomstandigheden

Vorige week kwam The New York Times met een uitgebreide analyse over de werkomstandigheden in Chinese fabrieken. Daaruit blijkt dat vooral de marge die op een product moet worden gemaakt, een struikelblok vormt voor goede werkomstandigheden. Volgens de krant moeten producten van vooral Apple almaar goedkoper worden geproduceerd, waardoor er geen geld overblijft voor een goede werksituatie voor de werknemers.

Door goedkopere, vaak onveiligere alternatieven te gebruiken en personeel langer te laten werken hopen de fabrikanten een betere winst te maken. “De enige manier om geld te verdienen als je aan Apple levert is uitvinden hoe je dingen goedkoper en efficiënter kunt doen", zegt de manager van een Apple-leverancier tegen de krant. “En dan komen ze het volgende jaar terug, en eisen ze nog eens 10 procent korting."

Tim Cook verbolgen

Concurrenten van Apple gebruiken volgens The Times minder wurgende contracten, waardoor hun leveranciers geld overhouden voor de verbetering van de werkomstandigheden. Apple-CEO Tim Cook reageert in een mail aan zijn werknemers verbolgen op de conclusies van The New York Times.

“We zijn begaan met iedere werknemer in onze productieketen. Ieder ongeval is verschrikkelijk en iedere probleem met werkomstandigheden baart ons een zorgen. " Hij vervolgt: “Iedere suggestie dat het ons niets kan schelen is een belediging voor ons."

Meeste werknemers in het buitenland

Volgens The New York Times heeft Apple 43 duizend mensen in dienst in de Verenigde Staten en nog eens 20 duizend in het buitenland. Het grootste deel van de iPhones, iPad's en MacBook's wordt niet door mensen van Apple zelf gemaakt, maar door onderaannemers van Apple. De krant sprak ruim dertig medewerkers en oud-medewerkers van Apple.

De onderaannemers van Apple hebben samen nog eens 700 duizend mensen in dienst. Bij de fabrieken van Foxconn in China en Oost-Europa alleen al werken ruim 400.000 mensen aan het fabriceren van mobieltjes, tablets en andere apparatuur. Het bedrijf heeft in China speciale campussen, waar de werknemers wonen. Op die manier zijn werknemers altijd beschikbaar als er extra opdrachten binnenkomen en de productie moet worden opgeschaald.

'Die banen komen niet meer terug'

Eén van de topmensen die The New York Times sprak was opgetogen over de mogelijkheden die Foxconn biedt. “Ze kunnen 3000 mensen inhuren in een dag, als dat nodig is", zegt Jennifer Rigoni, tot 2010 werkzaam bij Apple als Worldwide supply demand manager, tegen de krant. “Welke Amerikaanse fabriek kan dat?"

The New York Times schrijft over het diner dat de Amerikaanse president Obama vorig jaar had met een aantal Silicon Valley-grootheden. Bij dat diner was ook Steve Jobs aanwezig. Eén van de aanwezigen vertelt de krant dat Obama aan Jobs vroeg wat er voor nodig zou zijn om het werk weer door Amerikanen te laten doen. “Die banen komen niet meer terug", zou Jobs onomwonden geantwoord hebben.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten