De negatieve uitwerking van ‘post-pc’
Net voordat de revolutie losbarstte, ben ik me met computers gaan bezighouden. Het waren de jaren '70, een periode waarin we van centraal beheerde computers naar pc's gingen. Veertig jaar lang waren de mogelijkheden voor gebruikers oneindig. Nu wordt die revolutie teruggedrongen.
Ik wil het niet erger maken dan het daadwerkelijk is. In sommige organisaties werken mensen nog steeds met het oude terminal/server-model en zelfs als je een pc hebt, is er altijd sprake van een bepaalde vorm van vendor lock-in. Als je een Mac kocht, gebruikte je het besturingssysteem van Apple. Een Windows-pc bood meer mogelijkheden, maar nog steeds waren de opties beperkt.
Door de jaren heen werden de zaken die je aan een computer kon veranderen groter. Er kwamen meer uitbreidingssloten; het vervangen van je grafische kaart werd eenvoudiger, evenals het upgraden van je geheugen of het plaatsen van een grotere harde schijf.
Upgraden sterft uit
De eerste tekenen van verandering kwamen met de komst van afgesloten smartphones en, een paar jaar later, de komst van de huidige generatie tablets. Upgraden bestaat in die werelden niet. Met een tablet is wat je ziet wat je krijgt en er is geen mogelijkheid om daar op een later tijdstip iets aan toe te voegen.
De trend dendert voort. In juni introduceerde Apple de nieuwe MacBook Pro, waarvan je het omhulsel niet kunt verwijderen zonder de garantie te schenden. De MacBook Air kent al langere tijd beperkingen, maar de nieuwe MacBook Pro tilt het naar een nieuw niveau. Het grootste probleem is dat de MacBook Pro onbruikbaar wordt op de dag dat je zult moeten overstappen naar een nieuw besturingssysteem of er apps verschijnen die niet langer ondersteund worden. De enige keuze die je dan hebt is het aanschaffen van een nieuwe machine.
Een ander voorbeeld van flexibiliteit in het pc-tijdperk was de vrije keuze van besturingssysteem. Complete vrijheid was er – mede vanwege Mac OS X – nooit, maar als je in 2009 een pc kocht, kreeg je deze met het beruchte Windows Vista geleverd. Gelukkig was het vrij eenvoudig er het oudere XP op te zetten of zelfs Linux. Nu met Windows 8 maakt Microsoft het veel lastiger om Linux ernaast te installeren of een oudere versie van Windows te gebruiken. Het lukt wel, maar daarvoor heb je bovengemiddeld veel kennis van computers nodig. Met tablets is het nog erger. Als je een Microsoft Surface of een Windows RT tablet koopt, zit je tot in lengte van dagen aan Windows 8 vast.
Cloud bood hoop
Misschien zeg je dat de cloud meer vrijheid biedt. Dat is slechts deels waar. Het klopt dat de cloud problemen met upgradability elimineert, aangezien je niet alleen data, maar ook applicaties in de cloud kunt zetten. Bepaalde eigenschappen cloud vind ik fantastisch, daarom ben ik ook een fan van Google Chrome OS. Maar ook de cloud verplaatst zich meer en meer richting vendor lock-in. De apps van Google werken het beste met Chrome, iOS wordt steeds meer geïntegreerd met iCloud en Office 13 zal een volledig Microsoft cloudgebaseerde applicatie gaan worden.
Het lijkt erop of de push om voor specifieke platformen lock-in situaties te creëren steeds groter wordt. Ik houd ervan om aan computers te sleutelen, of ze nu op mijn bureau staan of in mijn broekzak zitten. Ik wil zelf een keuze kunnen maken tussen besturingssystemen en programma’s. Ik wil niet terug naar een tijd waarin geen keuze bestond behalve ervoor te kiezen wat de grote leveranciers me voorschotelen.
De pc-revolutie was fantastisch. Ik wil niet terug in de tijd en niet erop hoeven te vertrouwen dat grote bedrijven goed voor mij zullen zorgen.