Apple ageert tegen misbruik cruciale patenten
Er woedt een stammenoorlog over de rechten, plichten en royaltytarieven op essentiële patenten, met mogelijk enorme gevolgen voor de mobiele markt. Vooral Apple schopt tegen heilige huisjes.
De wereldwijde mobiele patentoorlog wordt niet alleen uitgevochten in de rechtszaal. Op de achtergrond speelt een fundamentele kwestie een steeds prominentere rol: de status van de 'kernwapens' in deze oorlog: standaardessentiële octrooien. Verschillende belangrijke spelers, waaronder Microsoft, Apple en Google hebben zich hier de laatste dagen op hoog niveau over uitgelaten.
Standaardessentiële patenten zijn onderdeel van een internationaal vastgelegde technologiestandaard, zoals GSM en 3G. Zodoende maakt elk mobiel apparaat gebruik van deze patenten, niemand kan er omheen.
De kwestie lijkt op de Koude Oorlog, vandaar de vergelijking met kernwapens. Met kernwapens dreig je, vergroot je je macht, maar je laat ze niet ontploffen. Voor standaardessentiële patenten geldt min of meer hetzelfde. Want juist omdat deze patenten cruciaal zijn, brengt deze grote macht ook grote verantwoordelijkheid met zich mee.
Eerlijk en redelijk
Vandaar dat de meeste organisaties die standaarden vastleggen, eisen dat eigenaren van patenten die onderdeel worden van een standaard zich houden aan FRAND-voorwaarden. Dat betekent dat ze een andere partij een licentie niet mogen weigeren, sterker nog, ze zijn verplicht om de octrooien te licentiëren op eerlijke, redelijke, en niet-discriminerende voorwaarden. In het Engels FRAND: Fair, reasonable en non-discriminatory.
Maar volgens Apple en Microsoft zijn deze voorwaarden allesbehalve eenduidig, en maken Samsung en Motorola misbruik van hun patentmacht door ze in te zetten om producten van de concurrent van de markt te weren. De Europese Commissie doet hier momenteel onderzoek naar, omdat Samsung hiermee wellicht de mededingingsregels overtreedt.
FRAND op de schop
Apple wil verandering en duidelijkheid. Het bedrijf heeft hierover deze week een brief gestuurd aan de Europese standaardisatie organisatie ETSI, die onder meer de standaarden voor mobiele technologieën als 3G heeft vastgelegd. Apple stelt voor de FRAND-voorwaarden te verduidelijken. Zo moet het verboden worden om bij de rechter een verbod op een product af te dwingen op basis van FRAND-patenten.
Maar een ander aspect heeft nog veel meer impact op de markt. Ook over de hoogte van de royalty's wil Apple verandering: dit zou een vastgesteld percentage moeten zijn van de prijs van een gemiddeld product op de mobiele markt. Bijvoorbeeld 2 procent van de gemiddelde prijs van alle mobiele apparaten voor telefonie en internet.
Zelfde prijs of zelfde percentage?
Want of het nou een goedkoop Huawei mobieltje van 50 euro is of een iPhone van 500 euro, ze maken beiden op dezelfde wijze gebruik van de gepatenteerde mobiele netwerktechnologie, is de redenering. Dus als de gemiddelde prijs van een mobiele telefoon 100 euro is en Motorola wil bijvoorbeeld 2 procent royalty's voor zijn 3G-patenten, dan betalen zowel Huawei als Apple 2 euro per toestel aan Motorola.
Uiteraard is dit scenario sterk in Apple's voordeel, omdat het, vergeleken met de gehele markt, dure producten maakt en daarover dan relatief weinig royalty's hoeft te betalen. Dit scenario is funest voor fabrikanten van goedkope toestellen, want die betalen dan relatief veel royalty's. In combinatie met de minimale marges op goedkope mobieltjes zou dit voorstel een ramp betekenen.
De huidige situatie is fundamenteel anders. Momenteel wordt er bij FRAND-patenten vaak een royaltytarief vastgesteld op basis van de verkoopprijs van specifieke toestellen. In dit scenario betalen zowel Huawei als Apple hetzelfde percentage, bijvoorbeeld de voornoemde 2 procent. Dat betekent dat Huawei 1 euro per toestel, maar Apple 10 euro per toestel kwijt is.
De gevolgen van deze twee verschillende scenario's kunnen bepalend zijn voor de mobiele markt. De grote vraag is: welk scenario is eerlijker?