© PXimport

Aan de slag met e-books

Geplaatst: 13 april 2012 - 12:57

Aangepast: 16 november 2022 - 09:23

Kees Krick

Digitale boeken worden steeds populairder. Behalve dat u ze kunt kopen in een webwinkel, zijn tal van boeken gratis beschikbaar. Maar wat voor apparaat hebt u nodig om een e-book te lezen? En waar haalt u ze eigenlijk vandaan? In dit artikel geven we antwoord op deze vragen.

1. E-books lezen

Een e-book, of e-boek zoals het in ons land ook wel wordt genoemd, kan op allerlei soorten apparaten worden gelezen. Zo zijn er speciale e-readers: handzame apparaatjes die zijn geoptimaliseerd voor het zo comfortabel mogelijk lezen van digitale tekst. Daarnaast zijn er nog tablets, zoals de iPad van Apple. Ook die zijn uitermate geschikt om een e-book op te lezen. Zelfs op een smartphone zoals de iPhone of een van de vele Android-toestellen kunt u prima uit de voeten als u digitale boeken wilt lezen. Daarbij hangt het uiteraard wel van het schermformaat en de fitheid van uw ogen af hoe comfortabel dat in de praktijk is. Waar veel mensen tot slot niet bij stilstaan, is dat ook een gewone pc, laptop of netbook prima met e-books kan omgaan.

2. Mobiele boekenkast

Een e-reader is een handzaam apparaat, speciaal bedoeld voor het lezen van digitale boeken. Niet zelden is dat meteen ook de enige functie die een e-reader heeft, hoewel u er in veel gevallen ook nog wel een muziekje mee kunt afspelen of er een eenvoudige website mee is te bezoeken. E-readers zijn meestal plat, erg compact en lekker licht. Voor wie veel leest en op zoek is naar een apparaat dat niets meer hoeft te doen dan het tonen van boeken, is een e-reader een echte aanrader. Als u veel met het openbaar vervoer reist of op vakantie gaat, hoeft u dankzij de e-reader geen stapels dikke boeken meer mee te slepen. Het geheugen van een e-reader kan met gemak honderden, zo niet duizenden digitale boeken bevatten. Het overzetten van digitale literatuur gebeurt middels een usb-kabel, maar steeds vaker ook draadloos. Ook als u thuis op de bank, in de tuin in het zonnetje of 's avonds in bed graag wegdroomt met een leuk boek, kan een e-reader een goede aanschaf zijn.

© PXimport

Een e-reader heeft een scherm dat speciaal is ontworpen om er lekker lang op te kunnen lezen.

3. Digitaal papier

Het scherm van een e-reader gedraagt zich net als gewoon papier. Het is een niet-glanzend of matglanzend oppervlak, nagenoeg wit, waarop de zwarte tekst wel gedrukt lijkt te staan. Zelfs in de volle zon is tekst op het scherm nog goed leesbaar. Omdat er meestal geen verlichting in het scherm zit, is er wel omgevingslicht nodig om te kunnen lezen, net als bij een gewoon boek. Het digitale papier benadert het beste de beleving van het lezen van een echt boek. Pas zodra de scherminhoud verandert, zoals wanneer u een pagina omslaat, is er een beetje stroom nodig. Zolang u leest, gebruikt het scherm geen energie. Dit zorgt ervoor dat e-readers enorm zuinig zijn en dat ze minder vaak hoeven te worden opgeladen dan een tablet zoals de iPad. Grappig bijverschijnsel is dat de tekst zelfs op het scherm blijft staan als u het apparaat uitzet. Overigens zijn er ook e-readers met een scherm dat afwijkt van de standaard, doordat het bijvoorbeeld wel achtergrondverlichting heeft.

4. Meer dan lezen

Door de beperkte functionaliteit is een e-reader vooral een apparaat voor de echte leesfanaat. Voor veel mensen is een tablet dan ook een logischer keuze. Een tablet zoals de iPad of een Android-toestel kan voor duizend-en-één dingen worden ingezet, zoals het spelen van games, e-mailen, werken met sociale media, het bezoeken van websites, de toepassing van handige apps, en dus ook voor het lezen van e-books. Tablets zijn enorm veelzijdig en daarom ook een stuk duurder dan e-readers. Doorgaans wordt een tablet niet speciaal gekocht om e-books te lezen, het is voor de meeste gebruikers iets dat achteraf ineens mogelijk blijkt te zijn. Voordeel van een tablet is dat hij een kleurenscherm heeft, waardoor e-books met foto's en illustraties er op hun best uitzien. Een gewone e-reader is dan wel een kei in het tonen van teksten, met kleurenfoto's hoeft u er niet bij aan te komen.

© PXimport

Een tablet of smartphone biedt meer mogelijkheden dan een e-reader, maar is daardoor ook een stuk duurder.

5. Digitale boekenkast

Om op een iPad, iPhone of iPod touch een e-book te kunnen lezen, hoeft u geen ingewikkelde trucs uit te halen. U hebt er alleen de app iBooks voor nodig, en die stelt Apple gratis beschikbaar. Mocht het programma nog niet op uw apparaat staan, dan kunt u het in de App Store ophalen. Zodra u iBooks opstart, komt u in uw eigen digitale boekenkast terecht, genaamd 'bibliotheek'. Als u links bovenin op Winkel tikt, kunt u boeken kopen. Tik op Categorieën om alleen de boeken uit een bepaald genre te zien, zoals thrillers, of tik onderin het scherm op Blader, zodat u op auteur kunt zoeken. Aanvullend kunt u weer een categorie uitkiezen om de selectie te verkleinen.

© PXimport

Vanuit iBooks kunt u Nederlandse boeken in diverse genres aanschaffen.

6. Gratis leesvoer

Overigens hoeft u in iBooks niet voor elk boek te betalen. Wilt u snel zien wat er allemaal gratis verkrijgbaar is, tik dan boven de auteurslijst op Gratis. Wilt u in een oogopslag zien welke boeken u al hebt gekocht, dan kan dat via Aankopen, rechts onderin het scherm. Hebt u meerdere apparaten van Apple en mist u ergens nog een boek dat u wel hebt gekocht, dan is dat vanuit dit scherm altijd nog draadloos op te halen, middels een tik op het pictogram van het wolkje.

7. Meer boeken

Boeken die al op uw Mac of pc staan, kunt u via iTunes overzetten naar uw iPhone, iPad of iPod touch. Komt u ergens op een website een leuk e-book tegen, dan kan het ook rechtstreeks vanuit de Safari-browser in iBooks worden geopend door op de link te tikken. U krijgt dan een venster te zien met de vraag waarmee u het bestand wilt openen. Kies hier voor Open met iBooks. Een e-book overzetten kan ook door het als bijlage in een e-mail naar het apparaat te sturen waarop u het wilt lezen, of door een dienst zoals Dropbox te gebruiken. Koopt u een e-book in de Store, dan kunt u dit automatisch op al uw andere Apple-apparaten ontvangen. U hoeft u het dan dus niet per apparaat zelf op te halen. Deze handige optie activeert u door op het hoofdscherm van een apparaat naar Instellingen te gaan en in de linkerkolom bij het onderdeel Store de optie Automatische downloads aan te zetten, die u voor Boeken ziet staan.

© PXimport

Een boek dat u op een iPad hebt gekocht, kunt u vanzelf op uw iPhone of iPod touch laten verschijnen.

8. Kladderen

Digitale boeken kunt u met iBooks niet aanpassen, maar u kunt er, net als bij een papieren exemplaar, wel lekker in kladderen. Tik daarvoor op het scherm, houd uw vinger op de tekst gedrukt tot het vergrootglas verschijnt en laat dan los. Nu kunt u een tekstfragment markeren met een leuk kleurtje, of een notitie toevoegen. Wilt u deze pagina snel kunnen terugvinden, dan kan dat met een digitaal leeslint. Tik midden op een pagina zodat rechts bovenin het pictogram van een leeslint verschijnt. Als u daar vervolgens op tikt, kleurt het rood. U mag meerdere van dit soort bladwijzers aanmaken. Gaat u naar de inhoudsopgave van het boek, dan krijgt u met een tik op de knop Bladwijzers een overzicht van alle leeslinten.

9. Elders lezen

Een e-book kan op elk iOS-apparaat (iOS is het besturingssysteem van de iPad, iPhone en iPod touch) van Apple worden gelezen. Nog leuker is het dat u, welk apparaat u ook oppakt, altijd verder kunt lezen vanaf het punt waar u eerder was gebleven. Leest u thuis bijvoorbeeld op een iPad, dan kunt u onderweg doorgaan met uw iPhone. iBooks onthoudt namelijk waar u gebleven bent. U moet deze mogelijkheid wel even activeren in de apparaatinstellingen. Blader daarvoor omlaag, tot u de app iBooks tegenkomt. Met de optie Synchr. bladwijzers worden bladwijzers, markeringen en notities gesynchroniseerd, net als de pagina die u leest. Legt u een apparaat weg en opent u het boek even later op een ander apparaat, dan bent u meteen op de juiste plek. Het is niet nodig een bladwijzer te plaatsen of het boek af te sluiten. Wel hebt u er een internetverbinding voor nodig.

© PXimport

Of u nu uw iPad, iPhone of iPod touch oppakt, u kunt automatisch verder lezen waar u was gebleven.

10. Lezen met Android

Hebt u een tablet of smartphone waarop het besturingsysteem Android draait, dan is het gratis programma Aldiko uit de Android Market een prima applicatie om e-books mee te lezen. De werking komt aardig overeen met die van iBooks van Apple. Wel toont de gratis versie hier en daar wat reclame. Wilt u hier vanaf, dan is er voor 3 euro een reclamevrije Premium-versie beschikbaar. Vanuit de app kan er gewinkeld worden, maar dan gaat het wel om Engelstalige boeken. Uw favoriete Nederlandstalige boeken zult u ergens anders vandaan moeten halen. Een andere handige e-reader is Moon+ Reader. Dit eveneens gratis programma kan helaas niet met beveiligde boeken overweg, maar heeft als voordeel dat het uiterlijk en de bediening in hoge mate kan worden aangepast. Ook deze app toont reclameboodschappen, tenzij u voor 3,50 euro de Pro-versie koopt.

© PXimport

Met Aldiko kunt u zowel beschermde als onbeschermde boeken lezen.

11. Boekwinkel van Google

Net als Apple heeft ook Google een online boekwinkel ingericht. In de VS is het al mogelijk om hier digitale boeken te kopen, maar in Nederland hebben we op moment van schrijven helaas nog geen toegang. Ook de gratis app Google Books, waarmee boeken opgehaald en gelezen kunnen worden, kan door Nederlanders niet in de Android Market worden opgehaald. Op sommige apparaten is hij standaard echter al aanwezig.

12. Overzetten naar Android

Als u met Android werkt, zijn e-books erg eenvoudig naar een tablet of smartphone over te zetten. Waar u betaalde en gratis boeken kunt vinden, laten we verderop in dit artikel nog zien. Net als bij Apple kunt u de boeken openen vanuit een e-mailbericht, laden via de link op een website, of overzetten via een dienst zoals Dropbox. Er is een Dropbox-app verkrijgbaar in de Android Market. In tegenstelling tot de situatie bij Apple kunt u uw boeken ook heel eenvoudig vanaf een computer overzetten, door het Android-apparaat er met een usb-kabel mee te verbinden. De geheugenkaart of het interne geheugen van de reader, smartphone of tablet kan dan zichtbaar worden gemaakt als 'externe schrijf'.

13. Epub en pdf

Doorgaans kunt u twee soorten e-books tegenkomen. Allereerst zijn dat boeken in het epub-formaat. Ze hebben als voordeel dat de tekst zich automatisch aan het schermformaat van het apparaat aanpast. Op het kleine scherm van een smartphone worden zinnen daardoor automatisch over meerdere regels gedrapeerd. U ziet hooguit wat minder van een tekstpagina dan wanneer u op het grote scherm van een tablet leest. Dit heet 'reflowable'. E-books worden ook wel als pdf-bestand aangeboden. Een nadeel van dit formaat is dat de tekst niet reflowable is. De paginaopmaak van een pdf is vastgelegd en hij wordt niet aangepast aan het schermformaat. Met een loep kan de pagina groter en kleiner worden gemaakt (in- en uitzoomen), maar u zult zelf over de regels moeten schuiven. Pdf's lezen gaat daarom een stuk comfortabeler op een tablet dan op een smartphone.

14. Beveiligde boeken

Veel betaalde e-books zijn beveiligd tegen kopiëren. De uitgever of verkoper bepaalt hierbij hoe u het boek mag gebruiken. Hierdoor bent u helaas beperkt met betrekking tot de apparaten waarop het boek kan worden gelezen. Apple heeft een eigen beveiligingsmethode. U mag een boek na aanschaf in de Apple Store op elk iOS-apparaat lezen waarop hetzelfde Apple ID wordt gebruikt. Koopt u een boek in een andere boekwinkel dan die van Apple, dan kunt u grofweg met twee soorten beveiliging te maken krijgen. Allereerst kan er Adobe DRM (Digital Rights Management) op zitten. Deze boeken kunt u helaas niet in iBooks openen. Eventueel kunt u de app Bluefire in de Apple Store ophalen, die kan ze namelijk wel openen. Op een Android-apparaat kunt u de eerder genoemde app Aldiko gebruiken.

© PXimport

Als een boek is beveiligd, wordt dit altijd vermeld.

15. Sociale beveiliging

De tweede beveiligingsmethode is een stuk flexibeler in gebruik, en hij heet Social DRM. Hij is steeds vaker in online boekwinkels te vinden. Bij deze methode wordt een watermerk aan de door u gekochte boeken toegevoegd. Zichtbaar en onzichtbaar wordt onder andere uw naam en e-mailadres, datum van aanschaf en de naam van de webwinkel in het boek verwerkt. Het is hierdoor een persoonlijk boek geworden en het idee is dat dit de illegale verspreiding tegengaat, terwijl u zelf volkomen vrij bent om het boek op al uw apparaten te gebruiken.

16. Boeken kopen

Nederlandse boeken zijn via iBooks en natuurlijk ook met iTunes op een pc of Mac in ruime mate te vinden. Daarnaast kunt u bij diverse online boekwinkels in Nederland terecht, zoals Bol.com, Libris, Selexyz en sinds kort de Hema. Via de browser op een computer, maar ook met een tablet of smartphone, kunt u op de website winkelen en uw gekochte boeken daarna meteen binnenhalen. Overigens geldt ook daarbij de beperking dat boeken met Adobe DRM niet in iBooks zijn te gebruiken. In nagenoeg elke webwinkel zijn ook altijd wel een paar gratis boeken te vinden, kijk dus altijd even rustig rond.

© PXimport

In allerlei webwinkels kunt u Nederlandstalige digitale boeken kopen.

17. Boekenbol

Met Adobe DRM beveiligde boeken zijn in iBooks niet te lezen. Koopt u ze echter bij Bol.com, dan kunt u ze alsnog op een iPad, iPhone of iPod touch lezen. Althans, als u de gratis app Boekenbol vanuit de App Store installeert. Winkelen kunt u niet vanuit dit programma, dat blijft u gewoon via de website doen. Na aankoop verschijnen uw digitale boeken automatisch in Boekenbol en kunt u ze downloaden en lezen. Goed nieuws is dat Boekenbol nu ook voor Android-toestellen beschikbaar is, via de Android Market. Met deze versie kunt u wel rechtstreeks boeken kopen op Bol.com, zodat de omweg via de website niet hoeft te worden bewandeld.

© PXimport

Met Boekenbol kan een met Adobe DRM beveiligd boek alsnog op een Apple-apparaat worden gelezen.

Om Boekenbol te gebruiken, meldt u zich - na installatie - in de app aan met uw Bol.com-gegevens. Zo maakt u bekend welke boeken u hebt gekocht. Daarna geeft u uw Adobe-gegevens in. Dat is nodig omdat u anders geen beveiligde boeken kunt openen. Registreren bij Adobe is gratis. Net als iBooks onthoudt Boekenbol waar u bent gebleven met lezen en zodoende kunt u meteen verder gaan, ook als u van apparaat wisselt. Een aardige bijzonderheid is dat u kunt wisselen tussen Apple- en Android-apparaten! Zodra u de app opstart en een boek opent, ziet u de melding dat er al op een ander apparaat in het boek is gelezen. U hebt dan de keuze om wel of niet naar dat punt toe te springen.

© PXimport

Verder lezen waar u gebleven bent: met Boekenbol kunt u zelfs tussen tussen Apple- en Android-apparaten wisselen.

18. Lezen op de pc

Ook op een computer kunt u e-books lezen, bijvoorbeeld met Calibre, een gratis opensource-progamma dat beschikbaar is voor Windows, Mac OS X en Linux. U kunt er alleen onbeveiligde e-books mee lezen. Boeken die zijn beveiligd met Adobe DRM kunt u er helaas niet in openen. Daar is dan weer het gratis programma Adobe Digital Editions voor. Behalve dat er een boek mee kan worden gelezen, hebt u dit programma sowieso nodig als u in een webwinkel zoals Bol.com beveiligde boeken koopt. Met dit programma autoriseert u de computer om boeken te openen. Het is daarom verstandig dit programma te installeren voordat u een beveiligd boek koopt. Alle bestanden (digitale boeken dus) komen binnen de map Mijn documenten van de gebruiker in de submap My Digital Editions te staan. U kunt ze vanaf daar eventueel handmatig overzetten naar een smartphone, tablet of e-reader, bijvoorbeeld via een usb-kabel, e-mail of Dropbox.

19. Gratis e-books

Voor wie goed zoekt, zijn er tal van onbeveiligde boeken op internet te vinden. Vaak zijn dat klassiekers waarvan het auteursrecht is verlopen, zoals op Gutenberg en Google online boekwinkel. Op die websites zijn ook aardig wat Nederlandstalige boeken te vinden. Verder stellen auteurs, uitgeverijen en bedrijven soms gratis e-books beschikbaar, bijvoorbeeld om promotionele redenen. Als tegenprestatie kan er worden gevraagd een Tweet te plaatsen of uw e-mailadres achter te laten voordat het boek kan worden opgehaald. Ook op Gratis eBooks Downloaden zijn veel gratis boeken te vinden, in allerlei genres.

© PXimport

Als u een beetje rondkijkt op internet, zult u zien dat er aardig wat leuke gratis e-books zijn te vinden.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten