Alles over highres-audio
Audiofielen lopen ermee weg en ook steeds meer reguliere hifi-fabrikanten maken het afspelen van highres muziek op hifi-installaties die je gewoon bij de elektronicawinkels des lands kunt kopen. En: de meeste pc's en laptops kunnen er van huis uit allang mee overweg. Maar wat is het?
Toen begin jaren tachtig van de vorige eeuw de cd op de markt verscheen, ontketende dat een ware revolutie op audiogebied. Nog nooit had opgenomen muziek zo schoon en zuiver geklonken als voorheen. Niet verwonderlijk dus dat het 'zilveren schijfje' een gigantisch succes werd, en - hoewel op z'n retour - ook nu nog volop in de platenzaken te vinden is. Dat die cd op z'n retour is, is niet voor niets. Bedenk namelijk dat de techniek van de cd stamt uit een periode van zelfs voor die genoemde jaren '80. Destijds was het een huzarenstukje om muziek met een samplefrequentie van 44,1 kHz bij een resolutie van 16 bits op een schijf te zetten. Voor het menselijk gehoor klinkt dat perfect. Of beter: klonk. Want er is altijd een deel muziekliefhebbers gebleven dat de cd toch wat kil en 'rauw' vond klinken. Deels zit dat ongetwijfeld tussen de oren (en die discussie gaan we hier dan ook fijn niet aan), maar deels zit er ook wel degelijk een kern van waarheid in. Zeker als je bedenkt dat de eerste generatie DAC's eigenlijk stiekem maar 14 bits gebruikte. Later is daar vanzelfsprekend via allerlei geavanceerde technieken verbetering in gekomen, zodat de afspeelkant alle informatie van de cd af kon plukken.
Bestanden
Een ander dingetje met de cd was dat het schijfje al snel niet - zoals gepretendeerd - ongevoelig bleek voor krassen en dergelijke. Je moet er voorzichtig mee omgaan wil je er lang van kunnen genieten. Ook voor portable gebruik was het schijfje toch wat onpraktisch. Dankzij de pc ontstond al snel de mogelijkheid om cd's te rippen naar bestanden. De gewraakte hausse aan mp3'tjes was een feit. En hoewel mp3 het qua geluidskwaliteit niet haalt bij die van de cd (tenzij je de allerhoogste bitrates gebruikt) veroverde het formaat de wereld dankzij het gebruiksgemak. Muziekspelers gebaseerd op flashgeheugens waren praktisch, je hoefde nooit een verzameling dure en originele cd's mee te slepen bijvoorbeeld. Helaas zorgde het ook voor een ineenstorting van de muziekmarkt, want alles kon illegaal gedownload worden. Anno 2019 - even een snelle sprong vooruit - heeft de muziekindustrie zich dankzij streaming weer herpakt.
Kwaliteit
Blijft over de geluidskwaliteit. Die is verbazingwekkend lang blijven hangen aan die 44,1 kHz/16 bits van de aloude cd. Pas de laatste jaren zien we daar eindelijk echt verandering in komen. Muziek met hogere samplerates en resoluties dan die van de cd wordt ook wel highres-muziek genoemd. Denk aan bijvoorbeeld iets als 96 kHz / 24 bit, een gangbaar formaat. Hogere kwaliteiten zijn ook mogelijk. Omdat we tegenwoordig nagenoeg allemaal over voldoende internetbandbreedte beschikken is downloaden of zelfs streamen van dit soort highres muziek geen probleem. Enige vereiste is dat je aan de ontvangstkant ook over een goede DAC (Digitaal Analoog converter) beschikt. De gemiddelde geluidschip op een moederbord kan er technisch veelal wel mee overweg, maar ruis en vervorming gooien roet in het eten. Een externe highres-capabele DAC is dan ook een vereiste om van deze hogere kwaliteit te kunnen genieten. Alsmede een setje goede speakers of hoofdtelefoon en fatsoenlijke eindversterker.
Software
Je kunt highres muziek zowel op je pc, laptop als smartphone - bij voorkeur dus voorzien van die externe al dan niet portable dac - afspelen. Voor onder Windows en macOS is bijvoorbeeld het aloude Foobar uitstekend geschikt om highres muziek af te spelen. Voor mobiele telefoons is er ook voldoende aan afspeelsoftware te vinden. Voor iOS en Android is er bijvoorbeeld Neutron Music Player die dit klusje klaart. Wil je streamen in highres-kwaliteit, dan is er muziekdienst Tidal. Spotify heeft geen highres-streams in de aanbieding, alleen gecomprimeerde muziek in de aloude cd-kwaliteit. Losse downloadbare tracks in verliesvrij gecomprimeerd (via onder meer FLAC) higres-formaat zijn te vinden bij HDTracks. Blijft over de hamvraag: hoor je het verschil? Het antwoord is een resoluut 'beslist!'. Maar wel alleen als je DAC, hoofdtelefoon en (of) speakers en versterker ook van een goede kwaliteit zijn.
